گیاه بامبو نماد خوش شانسی و کامیابی است و به عنوان یک هدیه عالی یا یک گیاه زینتی آپارتمانی فضای خانه و محل کار را بسیار خوشایند و دوست‌داشتنی می‌کند. بامبو خریداران زیادی دارد و بسیار محبوب است. در این گفتار راهنمای جامع نگهداری از بامبو را ارائه می‌دهیم و همچنین روش قلمه‌زدن بامبو را برای شما خواهیم گفت تا با توجه به مطالبی که یاد گرفتید، بتوانید بهترین و مناسب‌ترین گیاه بامبو را برای خود انتخاب و خریداری نمایید.
گل بامبو
گل بامبو به «گیاه خوش‌شانسی» معروف است و ساقه‌های بلند به هم بافته شده‌ای دارد که به‌غایت تماشایی است. ساقه‌ها به برگ‌های نوک‌تیز سبزرنگ آراسته می‌شوند. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد گل بامبو این است که می‌توانید در الگوهای بسیار زیبایی آنها را پرورش دهید تا شکیل و زیبا به نظر برسند.
بامبو با نام علمی «Dracaena sanderiana» شناخته می‌شود و اسامی دیگر آن نیز گیاه نواری، خیزران خوش‌یمن و گیاه خوش‌شانسی است. بامبو متعلق به خانواده علفیان و گندمیان است و بومی مناطق آسیای شرقی، آفریقای مرکزی، چین و تایوان به شمار می‌رود. گل بامبو از نظر شکل و ساختار در گروه گیاهان درختچه‌ای جای دارد و ارتفاع آن از 30 سانتی‌متر تا 1.5 متر متغیر است.
نمادهای گیاه بامبو
بامبو در سنت‌ها و فرهنگ چینی بسیار مهم است و می‌توان گفت که در نمادشناسی، خوش‌شانسی و کامیابی صاحب گیاه بستگی به تعداد ساقه‌های آن دارد.
- دو ساقه: عشق
- سه ساقه: ثروت، شادی و عمر طولانی
- چهارساقه: بامبو 4 ساقه به ندرت وجود دارد و کسی آن را به دیگران هدیه نمی دهد زیرا نماد مرگ است.
- پنج ساقه: هماهنگی، تعادل، صلح و قدرت در تمامی ابعاد زندگی
- شش ساقه: خوش شانسی و ثروت فراوان
- هفت ساقه: سلامتی کامل
- هشت ساقه: رشد
- نه ساقه: شانس بسیار زیاد
- ده ساقه: کمال
- بیست و یک ساقه: نعمت خیلی بزرگ و قوی
انواع بامبو
گونه‌های مختلفی از انواع بامبو در سراسر جهان وجود دارد. گل زینتی بامبو به‌صورت درختچه‌های چند ساله است؛ اما به مفهوم واقعی درخت نیست در اینجا به برخی از محبوب‌ترین انواع بامبو اشاره می‌کنیم:
- بامبو دراسنا (Dracaena sanderiana) این نوع بامبو بسیار محبوب و پرطرف‌دار است و ظاهری آراسته و زیبا دارد.
- بامبو نواری (Narrow-leafed bamboo) برگ‌های چمنی باریک و بلند دارد که در کنار هم مانند یک چتر از عصای آن آویخته است.
- بامبو خاردار (Spiny bamboo) ساقه‌ای کشیده با برگ‌های باریک و خاردار است.
- بامبو درختی (Tree bamboo) بسیار سریع رشد کرده و بلند می‌شود.
- بامبو طلایی (Golden bamboo) ساقه‌های زردرنگ دارد و زیبایی بی‌همتایی را به گیاه داده است.
- بامبو سبز (Green bamboo)گسترده‌ترین طیف بامبو را در سراسر جهان تشکیل می‌دهد. برگ‌ها و ساقه‌های آن کاملاً سبز و مقاوم هستند.
- بامبو آبی (Blue bamboo)ساقه‌های این گیاه به طرز خارق‌العاده‌ای آبی مایل به بنفش دارند و بسیار زیبا هستند.
- بامبو مشکی (Black bamboo)ساقه‌های این گیاه به رنگ سیاه براق است که جذابیت خاصی هم دارد.
- بامبو مینیاتوری (Miniature bamboo)این گیاه به لحاظ اندازه کوچک اما بسیار زیبا است و نهایتاً ارتفاع آن به یک متر می‌رسد.
- بامبو دودی (Smokey bamboo)ساقه‌های این گیاه رنگ سبز تیره‌ای دارند که به رنگ دودی بسیار نزدیک است.
روش‌های شکل‌دادن به گیاه بامبو
گیاه بامبو انعطاف‌پذیر است و می‌توانید آن را به شکل‌های مختلفی پرورش دهید. دو روش اصلی برای شکل‌دادن به گیاه بامبو وجود دارد:
- مدل پیچشی
در این تکنیک، گل بامبو را به‌آرامی و با دقت می‌چرخانید تا به شکل موردنظر خود برسد. این روش معمولاً برای ایجاد شکل‌های مارپیچ یا موجی استفاده می‌شود. انواع پیچ شامل موارد زیر است:
- پیچ s
- پیچ o
- پیچ فنری (تک‌پیچ، دوپیچ، سه پیچ و چهار پیچ)
برای اجرای مدل پیچشی، ابتدا بامبو را از خاک درآورید. سپس، ساقه‌های بامبو را به‌آرامی و بادقت به سمتی که می‌خواهید بچرخانید. اگر ساقه‌ها خیلی سفت هستند، می‌توانید از یک سیم نرم یا نخ برای کمک به چرخش آنها استفاده کنید. پس از اینکه بامبو به شکل موردنظر خود رسید، آن را دوباره در خاک بکارید. برای حفظ شکل بامبو، آن را به‌آرامی به جهت موردنظر خود هدایت کنید.
- مدل بافتنی
در این تکنیک، ساقه‌های بامبو را به هم می‌بافید تا شکل موردنظر خود را ایجاد کنید. این مدل معمولاً برای ایجاد شکل‌های پیچیده؛ مانند سبد یا کوزه استفاده می‌شود. برای انجام این روش، ابتدا ساقه‌های بامبو را به طول موردنیاز خود ببرید. سپس، ساقه‌ها را به‌صورت مارپیچ یا دایره‌ای به هم ببافید. پس از اینکه شکل موردنظر خود را ایجاد کردید، بامبو را با سیم یا نخ محکم کنید.
نحوه نگهداری بامبو
پرورش و مراقبت از بامبو آسان است؛ اما باید نکات اصلی در رابطه با نگهداری بامبو را به‌خوبی رعایت کنید.
- آبیاری و رطوبت
بامبو را می‌توانید در ظرفی پر از آب بگذارید یا درون خاک بکارید. هفته‌ای یکبار آب ظرف شیشه‌ای بامبو را عوض کنید. درصورتی‌که بامبو را در گلدان نگهداری می‌کنید خاک آن باید مرطوب بماند؛ اما بیش از حد آن را آبیاری نکنید. آب تصفیه شده بهترین گزینه برای رشد بامبو است؛ زیرا ریشه‌های آن را کاملاً سالم نگه می‌دارد.
- نور و دما
گل بامبو را در نور غیرمستقیم و روشن قرار دهید. دمای مناسب برای این گیاه 18 تا 35 درجه سانتیگراد است. نور مستقیم آفتاب برگ‌های گیاه را می‌سوزاند؛ بنابراین از قراردادن بامبو پشت پنجره‌ای که نور خورشید به آن می‌تابد خودداری کنید.
- خاک مناسب گیاه بامبو
گیاه بامبو به خاک سبک و مغذی نیاز دارد؛ بنابراین مخلوطی مساوی از خاک‌برگ مرغوب، دانه‌های لیکا و پودر قارچ‌کش را برای گلدان تهیه کنید. در صورت تمایل می‌توانید از خاک‌های مخصوص حاوی خاک‌برگ، پرلیت و کود که قبلاً آماده شده‌اند خریداری کنید. هنگام کاشت بامبو در گلدان دقت کنید که ریشه‌های گیاه کاملاً در خاک قرار گیرند. دقت کنید که کف گلدان را چند باز سوراخ کنید تا آب اضافی از آن خارج شود. هنگامی که سطح خاک گلدان تا حدودی خشک شد باید آن را آبیاری کنید. کوددهی بامبو نیز در فصل بهار و تابستان انجام می‌شود.
ریشه زنی بامبو در داخل آب
ابتدا یک قلمه از بامبو بردارید و آن را داخل آب تمیز قرار دهید سعی کنید آب ظرف همیشه تمیز بماند. به مرور زمان ریشه‌های جدید و قرمز رنگی از ساقه بریده شده شروع به رشد می‌کنند. مراحل ریشه زنی بامبو در آب به شرح زیر است:
- قلمه‌ای سالم و قوی به طول 10 سانتی‌متری که حداقل یک گره دارد را انتخاب کنید
- برگ‌های پایینی را از ساقه جدا کنید.
- قلمه را در یک ظرف آب بسیار تمیز قرار دهید.
- ظرف را در مکانی روشن و دور از نور مستقیم آفتاب بگذارید.
- هر روز آب ظرف را عوض کنید.
ریشه زنی بامبو در داخل خاک
- برای این کار از یک گلدان با سوراخ‌های زهکشی مناسب استفاده کنید.
- خاک سبک و مغذی برای ریشه زنی تهیه کنید.
- قلمه 10 سانتی‌متری را بردارید و برگ‌های پایینی آن را از ساقه جدا کنید.
- قلمه را به آرامی داخل خاک گلدان فروکنید.
- گلدان را کاملاً آبیاری کنید تا آب اضافی آن خارج شود.
- گلدان را در نور غیرمستقیم و روشن قرار دهید.
- بعد از گذشت چند هفته ریشه‌ها رشد می‌کنند و می‌توانید آن را به گلدان بزرگ‌تری انتقال دهید.
بیماری‌های گیاه بامبو
خوشبختانه گیاه بامبو در برابر آفات و باکتری‌ها بسیار مقاوم است؛ اما اگر در شرایط نامساعدی آن را نگهداری کنید دچار بیماری می‌شود. بیماری‌های گیاه بامبو به شرح زیر است:
- زردشدن برگ‌های بامبو
برگ‌های گل بامبو در بسیاری از مواقع زرد می‌شوند و این مشکل دلایل مختلفی دارد:
- آبیاری بیش از اندازه
- نور کم
- کمبود کود
- قارچ و باکتری
- قهوه‌ای و نوک سوز شدن برگ‌های بامبو
زمانی که گیاه بامبو را در نور مستقیم آفتاب قرار دهید رنگ برگ‌ها تغییر کرده و نوک آنها نیز می‌سوزد؛ بنابراین کافی است که گیاه را در فضای سایه‌روشن قرار دهید. بامبو رطوبت را دوست دارد پس دقت کنید که همیشه خاک آن را کمی مرطوب نگه دارید.
- پوسیدگی ساقه‌های بامبو
هنگامی که ساقه‌های بامبو شروع به پوسیدن می‌کنند نشان‌دهنده آبیاری بیش از حد است. درصورتی‌که پوسیدگی در مراحل اولیه است قسمت‌های پوسیده را از گیاه جدا کنید.
بامبو و ابتلا به انواع بیماری‌های قارچی
- آفات و کنه بامبو
بزرگ‌ترین نگرانی برای بامبو آفات و کنه بامبو است. کنه‌ها سطح زیرین برگ‌ها را می‌پوشانند و آنها را سوراخ می‌کنند و باعث تغییر رنگ برگ‌ها به رنگ زرد می‌شود پس لازم است که سریعاً برای درمان آن اقدام کنید.
- حمله شته‌ها به بامبو
انواع مختلفی از شته‌ها وجود دارند که به بامبو حمله کرده و به سرعت تکثیر می‌شوند، مایعی چسبناک و شیرین مانند عسل ترشح می‌کنند. در صورت مشاهده این شته‌ها، توصیه می‌شود به گیاه پزشک مراجعه کنید. همچنین می‌توانید برای از بین بردن شته با مایع ظرفشویی و آب محلولی رقیق تهیه کرده و برگ‌های بامبو را با آن تمیز کنید.
- شپشک آرد آلود
این شپشک‌ها هم مانند شته‌ها و کنه‌ها هستند و از خود مایعی مانند عسل به جای می‌گذارند در نتیجه گیاه بامبو می‌پوسد و از بین می‌رود.
- کپک‌های پودری
این کپک‌ها به رنگ سفید و پودری شکل نوعی قارچ هستند که به گیاه حمله‌ور شده و لکه‌های تیره‌رنگ با حاشیه‌های قرمز روی برگ‌ها ایجاد می‌کنند. پس سریعاً باید برگ‌های آلوده را از گیاه جدا کنید.
آیا بامبو سمی است؟
تمام قسمت‌های بامبو از جمله ساقه، برگ‌ها، ریشه و گل‌ها حاوی سیانید هستند که یک ماده سمی است و باعث مسمومیت می‌شود. سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، تنگی نفس، ضربان قلب سریع، تشنج از علائم مسمومیت با سیانید هستند. البته جای نگرانی نیست فقط از استنشاق دود ناشی از سوختن بامبو و خوردن آن جدا خودداری کنید. بامبو برای حیوانات خانگی مانند سگ و گربه نیز خطرناک است.