یکی از مسائل مهم در گلخانه ها تنظیم دما و رطوبت گلخانه است. شرایط بهینه برای رشد گیاه در محیط های بسته نیاز به کنترل محیط داخلی و خارجی دارد. یکی از ابزارهای پر کاربرد و ضروری برای گلخانه ها استفاده از سنسورهای گلخانه است.
سنسور گلخانه یا حسگر در واقع کلیه کمیت های فیزیکی را به کمیت های الکتریکی تبدیل می کند. سنسورهای گلخانه به صورت های مختلف از جمله دستگاه های اندازه گیری، سیستم های کنترل آنالوگ، سیستم های کنترل دیجیتال استفاده می شوند.
سنسورهای گلخانه ای به طور کلی به دو دسته ی هوشمند و دستی تقسیم می شوند. گلخانه دار خود باید سنسورهای دستی را تنظیم، روشن و خاموش کند. اما سنسورهای هوشمند نیازی به حضور باغبان در گلخانه برای تنظیم دما و.. نیست و کلیه تنظیم ها به صورت کاملاً هوشمند و اتوماتیک انجام می شود. البته بعضی از سنسورهای گلخانه هوشمند به صورت نیمه اتوماتیک هستند.
سنسورهای گلخانه هوشمند
سیستم های نظارت از راه دور گلخانه کلیه عناصر محیطی را از طریق سنسورهای گلخانه هوشمند ابتدا شناسایی می کنند. بعد از شناسایی عناصر محیطی سیگنال های اندازه گیری از سیستم نظارت از راه دور مقادیر مورد نیاز را تنظیم می کند.
سنسورهای گلخانه هوشمند قادر هستند کلیه پارامترهای مورد نیاز گلخانه را تنظیم کنند. آبیاری، دما، رطوبت، تابش خورشید و کنترل نور، سیستم گرمایش و سرمایش ... را توسط ابزارها و تجهیزات دقیق بررسی می کنند.
شما به خوبی می دانید کمبود یا حتی زیاد بودن هر یک از این پارامترها باعث می شود خسارت زیادی به سیستم گلخانه شما وارد شود. گلخانه های کوچک شاید با سنسورهای دستی گلخانه ای یا حتی سیستم های قدیمی جواب بدهد. اما برای گلخانه های بزرگ و حتی متوسط استفاده از سنسورهای هوشمند گلخانه ای ضروری است.
گلخانه هوشمند چه سنسورهایی نیاز دارد؟
سیستم مدیریت گلخانه هوشمند نیاز دارد اطلاعات دقیقی از پارامترها و مقادیر گلخانه داشته باشد. گلخانه هوشمند باید کمیت های مثل دما، فشار، رطوبت، نور را اندازه گیری کند و به صورت دیتا به سرور اصلی ارسال کند. سرور اصلی بعد از دریافت دیتا عملیات پردازش، بهینه سازی و تنظیم گلخانه هوشمند را انجام می دهد.
اما گلخانه هوشمند برای دریافت این دیتا و مقادیر و پارامترها نیاز به سنسورهای مختلفی دارد. هر یک از پارامترها با سنسور مخصوص به خود اندازه گیری می شود و به سرور ارسال می شود.
مهم ترین سنسورهای گلخانه هوشمند عبارت اند از:
- سنسور اندازه گیری دمای محیط
- سنسور اندازه گیری دمای بستر
- سنسور اندازه گیری دمای آب
- سنسور اندازه گیری ph آب
- سنسور اندازه گیری EC آب
- سنسور اندازه گیری رطوبت
- سنسور اندازه گیری رطوبت خاک
- سنسور اندازه گیری دی اکسید کربن
- سنسور اندازه گیری مونوکسید کربن و دیگر گازهای قابل اشتعال
سنسور اندازه گیری دمای محیط گلخانه هوشمند
دمای محیط مهم ترین پارامتر برای رشد گیاه است. کاهش یا افزایش دما و تنظیم نبودن دمای محیط گلخانه هوشمند باعث از بین رفتن گیاه می شود. به همین خاطر نیاز به سنسور دمای محیط گلخانه است تا دمای محیط را اندازه گیری می کند.
این سنسورها بعد از اندازه گیری دمای محیط به وسیله ی ترانس متر آن را به صورت دیتا به سرور ارسال خواهند کرد. معمولاً سنسور دمای محیط می تواند دمای بین -20 تا +80 را اندازه گیری کند. اعداد سنسور دمای محیط با توجه به نوع، مدل و کیفیت آن متغیر است.
سنسور اندازه گیری دمای بستر گلخانه هوشمند
دمای ریشه و خاک هم برای رشد گیاه و کیفیت محصول نهایی تأثیر مستقیم دارد. بالا یا پایین بودن دمای بستر ریشه گیاه باعث خشک شدن یا مردن گیاه می شود. با استفاده از سنسور اندازه گیری بستر گلخانه هوشمند می توانید دمای خاک، ریشه یا بستر گیاه را اندازه گیری و در نهایت تنظیم کنید.
سنسور اندازه گیری دمای آب گلخانه هوشمند
آب اصلی ترین موادی است که گیاه دائم با آن سر و کار دارد. دمای آب می تواند بر مدت زمان و میزان رشد گیاه تأثیر داشته باشد. برای اطمینان خاطر بهتر است از سنسور اندازه گیری دمای آب استفاده شود. استفاده از سنسور اندازه گیری باعث می شود آب مصرفی برای گیاه بیش از اندازه سرد یا گرم نشود.
سنسور اندازه گیری ph آب گلخانه هوشمند
میزان اسیدی بودن و قلیایی بودن آب و محلول های مغذی در کشت گلخانه ای بسیار حائز اهمیت است. میزان بالا و پایین بودن ph در گلخانه های هیدروپونیکی بیشتر در رشد گیاه تأثیر دارد و مهم تر است. برای کنترل میزان ph آب نیاز به سنسور اندازه گیریph آب است. البته سنسور اندازه گیری Ph انواع مختلفی دارند.
سنسور اندازه گیری EC آب گلخانه هوشمند
میزان کیفیت آب برای کشاورزان گلخانه ای بسیار حائز اهمیت است. به همین خاطر باید میزان مواد الی، مواد معدنی و دیگر ترکیبات داخل آب را کنترل کرد. سنسور اندازه گیری EC آب گلخانه برای سنجش این مواد کاربرد دارد. البته مدل ها و تنوع سنسور سنجش ec بسیار بالا است.
سنسور اندازه گیری رطوبت گلخانه هوشمند
برای اندازه گیری و تنظیم دما و رطوبت گلخانه از سنسور رطوبت گلخانه هوشمند استفاده می شود. همان طور که از نام سنسور رطوبت مشخص است، رطوبت گلخانه هوشمند را اندازه گیری می کند.
سنسور رطوبت باید دقت بسیار بالای داشته باشد تا تابش نور خورشید در عملکرد آن تأثیری نداشته باشد. سنسور رطوبت بعد از اندازه گیری میزان رطوبت آن را به کنترلر یا سرور ارسال می کند. سرور با دریافت دیتا فرمان های مورد نیاز برای افزایش یا کاهش رطوبت را به سیستم مدیریت گلخانه ارسال می کند.
سنسور اندازه گیری رطوبت خاک گلخانه هوشمند
سیستم مدیریت هوشمند گلخانه به وسیله ی سنسور رطوبت خاک گلخانه می تواند میزان و تعداد دفعات آبیاری را مشخص کند. با سنجش و اندازه گیری میزان رطوبت خاک سیستم گلخانه به صورت اتوماتیک آبیاری آن را انجام می دهد.
سنسور اندازه گیری دی اکسید کربن گلخانه هوشمند
میزان گاز دی اکسید کربن برای فتوسنتز نقش حیاتی برای گیاه دارد. تنظیم و اندازه بودن میزان دی اکسید کربن در کیفیت و رشد گیاه تأثیر مستقیم دارد. از سنسور اندازه گیری دی اکسید کربن برای این کار استفاده می شود.
توجه داشته باشید این سنسور نباید در محیط آلوده به مدت طولانی نگهداری شود. سنسور دی اکسید کربن به حرارت زیاد هم بسیار حساس است و در حرارت ممکن است به درستی کار نکند.
سنسور اندازه گیری مونوکسید کربن و دیگر گازهای قابل اشتعال
سنسور منوکسید کربن برای اندازه گیری گازهای سمی و خطرناک استفاده می شود. استفاده از بخاری، آب گرم کن و.. کربن و منوکسید کربن به وجود می آورد که باعث از بین رفتن گیاه و حتی انسان می شود.
سخن آخر
استفاده از سیستم گلخانه ی هوشمند و سنسورهای هوشمند باعث بازدهی بهتر می شود. از طرفی گلخانه دار و کشاورز با سنسورهای هوشمند خیال آسوده تری دارند و خسارت ها به صفر می رسد. از طرفی با استفاده از سیستم گلخانه ای هوشمند کشاورز می تواند به کارهای ضروری تر بپردازد.
دانشنامه گلخانه کلیه اطلاعات در رابطه با گلخانه، سنسورهای گلخانه و گلخانه های هوشمند در اختیار شما عزیزان قرارداده است. مقاله ها و اطلاعات مربوط به گلخانه در دانشنامه گلخانه به صورت روزانه به روز رسانی می شود و همه روزه مطالب جدید در آن درج می شود.