گلخانه های هوشمند و مدرن امروزی نیاز به رسیدگی و دقت فراوان دارند. عدم دقت و درک درست از نیازهای گیاه باعث خسارت و آسیب جدی به آن می شود. پارامترهای دما، رطوبت، آب، باد، نور و کود باید به درستی و با برنامه ریزی منظم و دقیق کنترل شوند.
کنترلر دما و رطوبت برای اندازه گیری میزان رطوبت و دما در گلخانه ها استفاده می شود. حسگرهای دما و رطوبت بعد از اندازه گیری دما و رطوبت آن را به سرور ارسال می کند تا سیستم مدیریت گلخانه برای تنظیم آن اقدام کند. کنترل دما و رطوبت گلخانه به بازدهی بهتر و رشد با کیفیت تر گل و گیاهان کمک می کند.
از طرفی کار گلخانه دار یا کشاورز با کنترلر دما و رطوبت کمتر خواهد شد. در ادامه به طور دقیق تر در مورد کنترلر دما و رطوبت گلخانه صحبت خواهیم کرد.
کنترلر دما و رطوبت گلخانه چگونه عمل می کند؟
دما و رطوبت مورد نیاز هر گل یا گیاهی شرایط خاص خودش را دارد. حسگرهای کنترل دما و رطوبت برای اندازه گیری و کنترلر دما و رطوبت گلخانه استفاده می شوند. کنترلر دما و رطوبت مقادیر فیزیکی را به سیگنال ها و دیتا تبدیل می کند و برای سرور ارسال می کند.
مقادیر و پارامترهای کنترل دما و رطوبت گلخانه به وسیله ی فرستنده به سرور ارسال می شود. فرستنده در واقع مقادیر فیزیکی را به صورت پنوماتیک یا الکتریکی تبدیل می کند و به مکانی دورتر از نقطه اندازه گیری ارسال می کند.
- عملکرد فرستنده های دما و رطوبت گلخانه
فرستنده هایی که پارامترها را به صورت الکترونیکی ارسال می کنند؛ جریان 0.4 تا 20 میلی آمپر و ولتاژ ۱۰ ولت به کنترل کننده های الکترونیکی ارسال می کنند. اما در نوع پنوماتیک ۳ تا ۱۵ بار یا پاسکال از فرستنده یا کنترلر، حسگر به کنترل کننده ها و سرورها ارسال می شود.
سنسورهای کنترل دما و رطوبت گلخانه برای اندازه گیری کلیه مقادیر و پارامترها از جمله دما، فشار، رطوبت، سطح مایع، فلز، گازهای محیطی و.. استفاده می شود. با استاندارد سازی؛ ورودی ها و خروجی ها از نوسانات و صدا جلوگیری می شود. دیتای ارسالی توسط فرستنده را می توان با مانیتور یا سیستم های pls و دیگر تجهیزات آن کنترل کرد.
- عملکرد سنسور رطوبت گلخانه
سنسور رطوبت گلخانه با اندازه گیری رطوبت نسبی، میزان رطوبت و دما محیط گلخانه را به سرور ارسال می کند. رطوبت محیط بر اساس رطوبت مطلق و رطوبت نسبی اندازه گیری می شود.
میزان بخار آب در واحد حجم هوا را رطوبت مطلق می نامیم. حجم هوا بسته به دمای محیط دارد . واحد رطوبت مطلق گرم در متر مکعب یا میلی گرم در لیتر است.
میزان رطوبت موجود در یک حجم هوا در دمای معین رطوبت نسبی است. رطوبت نسبی را با rh درصد نشان می دهد. حداکثر رطوبت نسبی قبل از طلوع خورشید و حداقل رطوبت نسبی دو ساعت بعد از ظهر است.
ساختار داخلی سنسور رطوبت محیط گلخانه به سه حالت حرارتی، مقاومتی و خازنی است. در واقع سه روش مرسوم برای اندازه گیری رطوبت گلخانه است. از بین این سه مدل بیشتر از سنسور رطوبت خازنی استفاده می شود.
سنسور رطوبت خازنی با صفحات رسانا و دی الکتریک ساخته شده است تا میدان الکتریکی سطح ولتاژ را تغییر دهد. سنسور رطوبت خازنی نسبت به دو مدل دیگر مقاومت و دقت بالاتری دارد.
از سنسور رطوبت مقاومتی یا مقاوم در مکان هایی که به دقت زیادی نیاز ندارد می توان استفاده کرد. سنسور رطوبت مقاوم از سنسور رطوبت خازنی ارزان تر است.
اما سنسور رطوبت حرارتی برای رطوبت مطلق و رسانای حرارتی برای هوای خشک و هوای همراه با بخار آب استفاده می شود. از این نوع سنسور برای گیاهان دارویی بیشتر استفاده می شود. این نوع سنسور مناسب برای محیط هایی با دمای بالا است. دوام و وضوح بالا از مزیت های سنسور رطوبت حرارتی است.
مشخصات فنی کنترلر دما و رطوبت گلخانه
کنترلر دما و رطوبت در مدل ها و طرح های مختلفی ارائه می شود. مشخصات فنی کنترلر دما و رطوبت بر اساس مدل و طرح و برندی که دارد می تواند متفاوت باشد. اما به طور کلی مشخصات فنی کنترلر دما و رطوبت به شرح زیر است:
- دارای خروجی های متعدد برای اتصال به کولر، هیتر، فن، رطوبت ساز و...
- دارای تایمر دیجیتال تکرار شونده و رله های خروجی
- سنسورهای دما و رطوبت که معمولاً به صورت مجزا هستند
- سنسور سنجش دما و رطوبت به صورت هم زمان
- سنسور سنجش دما جایگزین برای مواقعی که سنسور اصلی مشکل پیدا کند
- سنسورهای سیمی با قابلیت افزایش کاربر
- کنترلر اتوماتیک دما و رطوبت
- قابلیت بازه برای هر رله
- نمایشگر دیجیتال
- نمایش دما و رطوبت فعلی
- دارای تایمر دیجیتالی
- ولتاژ کارکرد کنترلر دما و رطوبت AC 220 ولت است
- مکانیزم قابل تحمل جریان خروجی ها ۷ آمپر است
- آداپتورهای ۱۲ آمپر
- امکان ذخیره داده های کاربر
- دارای باتری برای برای زمان های قطعی برق
- دماسنج های دقیق با دقت 0.1 درجه
- امکان کالیبره کردن سنسور دما و رطوبت
- مجهز به فیوز محافظتی برای محافظت از کنترلر و تجهیزات آن
- امکان ارسال پیامک و تماس به چند شماره در صورت هشدار دوم یا سوم
- قابلیت استعلام دما از طریق پیامک یا تلفن همراه
- قابلیت اتصال به سایت و اینترنت برای مانیتورینگ دما
- امکان نمایش اطلاعات از طریق اپلیکیشن اندروید
سخن آخر
کنترلر دما و رطوبت یکی از تجهیزات لازم و ضروری برای گلخانه است. البته کنترلر دما و رطوبت کاربرد های دیگری هم دارد که یکی از کاربری های کنترلر دما و رطوبت برای گلخانه است.
گلخانه دار یا کشاورز یا فردی که سیستم کنترل هوشمند برای گلخانه را مدیریت می کند باید آشنایی کامل با تجهیزات داشته باشد. تجهیزات مدیریت هوشمند گلخانه از جمله کنترلر دما و رطوبت انواع و مدل های مختلفی دارند.
هر گلخانه دار یا کشاورز باید بر اساس نیاز و عوامل مختلفی، مدل و طرح کنترلر دما و رطوبت را انتخاب کند. عواملی مثل وسعت گلخانه، نوع گلخانه، نوع کشت و گل یا گیاهی که قرار است پرورش دهد.
قبل از راه اندازی سیستم مدیریت هوشمند گلخانه باید با یک متخصص با تجربه در این زمینه مشورت کنید. اگر یکی از تجهیزات به درستی انتخاب نشود و یا به درستی استفاده یا تنظیم نشود ممکن است خسارات جبران ناپذیری را به بار آورد.
شما می توانید کلیه اطلاعات مربوط به گلخانه را در سایت دانشنامه گلخانه مطالعه کنید. همچنین می توانید از کارشناسان دانشنامه گلخانه سؤالات خود را بپرسید و در صورت نیاز با کارشناسان این مجموعه مشورت کنید.