همه‌ی ما معمولا در گل فروشی‌ها و گلخانه‌ها به دنبال گیاهانی می‌گردیم که رشد راحت و آسانی داشته باشند و خیلی حساس نباشند. یک دسته از گیاهانی که معمولا مقاومت بسیار خوبی دارند، گیاهان هیدروپونیک هستند. گیاهان هیدروپونیک گیاهانی هستند که قابلیت زندگی و رشد درون آب را دارند. گیاهانی مانند پتوس، فیکوس، آگلونما و فیلودندرون در این دسته قرار می‌گیرند. این گیاهان را می‌توان در آب نگهداری کرد. در این مطلب به شما سی و شش نوع از این گیاهان به همراه نکاتی برای نگهداری بهتر از آن ها را معرفی می‌کنیم. توجه کنید که تمام گیاهان این لیست هیدروپونیک نیستند ولی همگی قابلیت رشد در آب را دارند.
انواع گیاهانی که در آب رشد میکنند
در بخش زیر 36 نوع از گیاهانی که در آب رشد میکنند و نگهداری آن‌ها در خانه و در آب ممکن است را معرفی می‌کنیم.
- پتوس (Pothos): گیاه پتوس یا تربینت یکی از محبوب‌ترین گیاهان در آب است. برگ‌های آن سبز تیره تا رنگ سبز روشن دارند و به سادگی در آب رشد میکنند. این رستنی انواع مختلفی دارد که معمولا نوع معمولی آن به آب بیشتری نیاز دارد.
- فیلودندرون (Philodendron): فیلودندرون‌ها نیاز کمی به نور دارند و دارای برگ‌های بزرگ و جذابی هستند که در آب کاملا رشد میکنند. برخی از انواع فیلودندرون‌ها شامل فیلودندرون قلبی (Philodendron hederaceum) و فیلودندرون کورداتون یا دلبر (Philodendron cordatum) می شوند.
- مونسترا (Monstera): مونسترا یک رستنی غول پیکر با برگ‌های بزرگ انجیری شکل است که به سادگی می‌تواند در آب رشد کند.
- کلیویا (Clivia): کلیویا یا گل خورشیدی گیاهی با گل‌های زیبا و برگ‌های کشیده است. برخی از گونه‌های کلیویا شامل کلیویا مینیاتوری (Clivia miniata) و کلیویا نیمه قرمز (Clivia nobilis) هستند که می‌توان آن‌ها را در آب نگهداری کرد.
- لیلیوم آبی (Alocasia): لیلیوم آبی گیاهی با برگ‌های بزرگ و شکوفه‌های زیباست که می‌تواند در آب نگهداری شود. با این‌حال درست است که این رستنی نیاز دارد در محیطی با رطوبت بالا قرار گیرد اما بهتر است که بیش از چند هفته در آب نماند و سریعا در باغچه کاشته شود.
- دراکولا (Dracaena): دراکولا یا ارکیده، گیاهی با ساقه‌های بلند و برگ‌های خزنده است که قابلیت نگهداری در آب را دارد. برخی از انواع دراکولا شامل دراکولا مارگیناتا (Dracaena marginata) و دراکولا ماسانگیانا (Dracaena massangeana) هستند.
- فیکوس(Ficus): فیکوس یکی از گیاهان مقاومی است که قابلیت نگهداری و قلمه زدن در آب را دارد. فیکوس بنجامینا(Ficus benjamina) و فیکوس لیراتا (Ficus lyrata) از معروف‌ترین انواع فیکوس هستند.
- برگ بیدی(spiderwort): برگ بیدی برگ‌های باریک و عموما بنفش و سفید دارد. این رستنی به شکل عمومی در آب رشد می‌کند و رشد آن با قلمه زدن است.
- سرخس(Fern): سرخس شامل انواعی از گیاهان خزنده با برگ‌های زیبا و پرپشت هستند. برخی از گونه‌های سرخس شامل نیفوبولپسیس (Nephrolepis)، پلیپودیوم (Pteridium) و آسپلنیوم (Asplenium) است. این رستنی به آسانی در آب رشد می‌کند و کاملا با شرایط مختلف آب و هوایی جور درمی‌آید.
- مارانتا (Maranta): مارانتا گیاهی با برگ‌های زیبا و طرح‌های انتزاعی روی برگ‌هایش است. برخی از گونه‌های مارانتا شامل مارانتا لوئیز (Maranta leuconeura) و مارانتا روبوستا (Maranta robusta) هستند. اکثر گونه‌های این گیاه رطوبت دوست را می‌توان در آب نگهداری کرد.
- کلرودندرون (Chlorophytum): کلرودندرون یا پیچ معین التجار گیاهی با برگ‌های باریک و گل‌های سفید و قرمز است. این رستنی به سادگی در آب در خانه رشد می‌کند و قلمه می‌دهد.
- زامیوکالکاس (Zamioculcas): زامیوکولکاس یا زاموفیلیا (Zamioculcas zamiifolia) ساقه‌های ضخیم و برگ‌های گوشتی سبز تیره دارد. این گیاه به شکل عمومی در شرایط نور کم و آب کم رشد می‌کند. با این‌حال می‌توان ساقه و برگ آن را در آب نیز نگهداری و تکثیر کرد.
- آنتوریوم (Anthurium): آنتوریوم گل‌های قرمز بزرگ و برگ‌های سبز پهن دارد. این رستنی نیاز دارد در محیط با رطوبت بالا قرار گیرد و اگر قرار است که در آب نگهداری شود باید در آب خیلی کم و با استفاده از قارچ کش و ریشه زا نگهداری شود. توجه کنید که در این صورت احتمال زنده ماندن این گیاه بسیار پایین است.
- بنفشه آفریقایی (Saint Paulia): بنفشه آفریقایی گیاهی با گل‌های کوچک بنفش و برگ‌های تقریبا گرد سبز است. این رستنی در آب می‌تواند زنده بماند و تکثیر شود.
- بامبو (Bamboo): بامبو دارای ساقه‌های بلند و برگ‌های باریک است این گیاه بسیار آب دوست است و می‌تواند در آب زندگی کند. برخی از گونه‌های بامبو شامل بامبو تیت (Bambusa tuldoides) و بامبو گلد (Bambusa vulgaris) هستند.
- آگلونما (Aglaonema): آگلونما یا گیاه سوزنی (Aglaonema) دارای برگ‌های بزرگ و رگه‌دار است. این گیاه تحمل خوبی نسبت به سایه و آب دارد.
- سینگونیوم (Syngonium): سینگونیوم (Syngonium podophyllum) گیاهی با برگ‌های کوچک پروانه شکل است که قابلیت نگهداری در آب را به طور کامل دارد. این رستنی چون خاستگاهی استوایی دارد، نیاز دارد در محیطی با رطوبت بالا قرار گیرد.
- آکالیفا (Acalypha): آکالیفا یا گیاه خون‌آشام (Acalypha) دارای برگ‌های کوچک و قرمز و نارنجی براق است. این گیاه نیمه استوایی در آب و محیط تاریک رشد می‌کند.
- کولوکازیا (Colocasia): کولوکازیا یا مرجان سیاه گیاهی با برگ‌های بزرگ و رنگی جذاب است. این گیاه جذاب و لاکچری نیاز دارد در مناطق گرم و مرطوب رشد کند.
- کریپتانتوس (Cryptanthus): کریپتانتوس (Cryptanthus) گیاهی با برگ‌های کوچک و آناناس شکل صورتی است. این رستنی یک گیاه گران قیمت به حساب می‌آید و معمولا در محیط‌هایی با رطوبت بالا رشد می‌کند. به همین دلیل قابلیت تکثیر در آب را هم دارا است.
- توت فرنگی :(Straw Burry) توت فرنگی یک گیاه آب دوست است که قابلیت نگهداری و ریشه‌زایی در آب را دارد.
- ونوس پاستر (Venus Flytrap): ونوس پاستر (Dionaea muscipula) یک گیاه حشره خوار است که مورد علاقه بسیاری از کلکسیونرها و پرورش دهندگان گیاهان است. این رستنی دارای برگ‌های حساسی است که در صورت لمس توسط حشرات، بسته می‌شوند و از حشرات تغذیه میکنند. احتمال رشد و تکثیر آن در آب بسیار کم است، و صرفا در شرایط بسیار کنترل شده‌ای امکان پذیر است.
- علف چشمه (Water Hyacinth): این گیاه از تیره‌ی شب بوها است و گیاهی آبزی به حساب می آید که دارای برگ‌های بزرگ و گل‌های آبی است. علف چشمه در آب رشد می‌کند و امکان زندگی در آب را داراست.
- گوجه فرنگی (tamato): گوجه فرنگی هم از طریق بذر رشد می‌کند و هم از طریق نگهداری آن در آب. شما می‌توانید قلمه‌ی گوجه را در آب رشد دهید.
- واتر لوتوس (Water Lettuce): واتر لوتوس (Pistia stratiotes) گیاهی آبزی است که دارای برگ‌های سبز روشن و گرد است. این گیاه در آب رشد می‌کند و به عنوان یک رستنی فیلتر کننده برای آب استخرها و مخازن مورد استفاده قرار می‌گیرد. شما می‌توانید از آن در آکواریوم هم استفاده کنید.
- علف مرداب (Elodea): علف مرداب یا آلودیا یک گونه از گیاهان آبزی آکواریومی است که در آب‌های تازه رشد می‌کند. این گیاه دارای ساقه‌های بلند و برگ‌های کوچک سبز روشن است.
- علف لیمو (Lemongrass): علف لیمو یک رستنی علفی است که بوی مطبوعی مانند لیمو دارد. برگ‌های ضخیم و بوته‌ای شکل آن قابلیت نگهداری در آب را دارند. علف لیمو بیشتر نوعی گیاه دارویی است.
- نعناع (Basil): نعناع گیاهی است که در آب ریشه می‌زند و می‌تواند تا مدت‌ها زندگی کند.
- .دراسنا (Dracaena Fragrans) : دراسنا یک گیاه هیدروپونیک است که در آب به راحتی رشد می‌کند. دراسنا گیاهی پتوس مانند است که برگ‌هایی بلند دارد.
- نیلوفر آبی (Water Lily): نیلوفر آبی آبزی است که برگ‌های بزرگ و گل‌های آبی رنگ دارد. این گیاه معمولا در مرداب‌ها می‌روید و محیط‌های مرطوب را بسیار دوست دارد.
- کاکتوس (Cactus): احتمالا با دیدن نام کاکتوس تعجب کرده‌اید! کاکتوس گیاهی است که به شرایط آب و هوای خشک و بی‌آبی عادت دارد. اما با این‌حال تحت شرایطی می‌توان آن را در آب تکثیر کرد.
- زنبق آبی (Iris ensata): زنبق آبی گیاهی است که برگ‌های بزرگ و گل‌های زیبا در رنگ‌های مختلف دارد. این گل زیبا را می‌توان در آب برای چند هفته نگهداری کرد و در شرایط خیلی خاصی قلمه زد. هر چند تکثیر این گیاه بیشتر با بذر صورت می‌گیرد.
- کلم آبی (Watercress): کلم آبی گیاهی است که در آب‌های شور و متمایل به سرد رشد می‌کند. برگ‌های کوچک و ورقه مانند آن برای مصرف در سالادها و غذاها استفاده می‌شود. رشد این کلم در آب دقیقا شبیه رشد ته سبزیجات دیگر است که می‌توانید در آب کم قرار دهید.
- کاهو (Lettuce): اگر از طرفداران نگهداری و رشد سبزیجات در خانه باشید علاوه بر کلم، احتمالا به این مورد هم علاقه‌مند خواهید شد. فقط کافی است که ته کاهو را در آب خیلی کم بگذارید و منتظر رشد آن باشید.
- آکواریوم کریپتون (Cryptocoryne): آکواریوم کریپتون گیاهی غول پیکر و آبزی است که در آب‌های رودخانه‌ها زندگی می‌کند. این گیاه کمیاب قابلیت نگهداری در آب و در خانه را داراست.
- آسپاراگوس :(Asparagus Setaceus) آسپاراگوس یک گیاه زینتی با برگ‌های روشن است. این رستنی قابلیت نگهداری در آب و به روش هیدروپونیک را دارد.
این‌ها فقط برخی از گیاهانی هستند که به شکل عمومی در آب در خانه می‌رویند. همه‌ی این گیاهان نیاز به مراقبت و شرایط محیطی خاصی دارند، بنابراین اگر می‌خواهید یکی از آن ها را در خانه پرورش دهید، بهتر است قبل از شروع، مطالعه‌ی دقیقی در مورد نیازها و مراقبت‌های مربوط به آن گیاه را انجام دهید.
تکثیر گیاهان در آب و نگهداری آن (نگهداری گل در آب)
قلمه زدن گیاهان در آب یک روش پرطرفدار است که برای انتقال و ریشه‌زدن استفاده می‌شود. در این بخش مراحل قلمه زدن گیاه در آب و نگهداری آن هادر آب را توضیح می‌دهیم:
- انتخاب گیاه: ابتدا گیاهی که قصد قلمه زدن آن را دارید انتخاب کنید. از گیاهانی که شاخه‌های سالم و بدون علایم بیماری یا آفت هستند، استفاده کنید.
- برش شاخه: با استفاده از یک ابزار تیز و تمیز، شاخه‌ای از گیاه را با طول حدود 10-15 سانتیمتر از بخش بالایی ببرید. برش باید به صورت اریب انجام شود و باید از زیر یک گره یا برگ بریده شود.
- حذف برگ‌ها: برگ‌های پایینی روی قلمه را بردارید، به طوری که حداقل 2-3 برگ باقی بماند. این کار برای جلوگیری قارچی شدن گیاه است.
- آماده‌سازی آب: یک ظرف شفاف یا یک لیوان را با آب تمیز پر کنید. می‌توانید به آب یک محلول غذایی مایع، مانند ریشه زا و قارچ کش گیاهان اضافه کنید تا قلمه را تغذیه کند.
- قرار دادن قلمه در آب: شاخه قطع شده را به آرامی و به‌طور عمودی در ظرف حاوی آب قرار دهید. مطمئن شوید که برگ‌ها بالاتر از سطح آب هستند تا از تولید قارچ و تبخیر زیاد آب جلوگیری کنند.
علاوه بر این‌ها برای تکثیر و نگهداری گیاهان در آب، شرایط محیطی مناسبی از جمله درجه حرارت، نور، رطوبت و آب مناسب باید فراهم شود. همچنین، بهتر است از ظروف شفاف استفاده شود تا بتوانید رشد گیاه را به خوبی مشاهده کنید. بعد از تکثیر گیاه در آب، نگهداری صحیح آن نیز بسیار مهم است. در ادامه، برخی نکات مهم برای نگهداری گیاهان در آب را شرح داده‌ایم.
- نور و دما: بیشتر گیاهان به نور مناسب نیاز دارند. بنابراین، آن ها را در محلی قرار دهید که در آن نور مستقیم یا نور غیرمستقیم در دسترس باشد.
- تعویض آب: آب محیط کشت گیاهان باید منظماً تعویض شود. بهتر است آب را هر هفته یا دو هفته یکبار تعویض کنید تا از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری شود. هنگام تعویض آب، می‌توانید مکمل‌های غذایی مناسب را به آن اضافه کنید.
- محیط رشد: برای نگهداری گیاهان در آب، از ظروف بزرگ استفاده کنید تا ریشه‌ها به آسانی رشد کنند. همچنین، دقت کنید که سطح آب در ظرف همواره مناسب باشد و گیاه در آب غرق نشود چرا که این کار می‌تواند منجر به خفگی گیاه شود.
- تغذیه: برخی گیاهان به خصوص گیاهان غیر هیدروپونیک ممکن است به تغذیه مکمل نیاز داشته باشند. در این شرایط می‌توانید از کودهای مخصوص آبی برای تامین عناصر غذایی مورد نیاز استفاده کنید.
نگهداری گیاهان در آب برای همه‌ی ما کار هیجان انگیزی است. تماشای ریشه زدن و رشد کردن یک گیاه کوچک و بزرگ شدن آن برای اکثر افراد بسیار لذت بخش است! در این مطلب از سایت دانشنامه گلخانه تلاش کردیم به انواع این گیاهان اشاره کنیم و راه‌هایی برای رشد آن‌ها در آب را ارائه دهیم. توجه کنید که برخی گیاهان خاص و کمیاب دستوالعمل‌های خاصی برای نگهداری دارند و بهتر است که در این‌باره بیشتر پرس و جو کنید. خوشحال می‌شویم که نظرات خود را در این‌باره با ما در میان بگذارید.