یکی از مهم ترین اقداماتی که در فصل گرم یا فصل سرد سال باید به آن توجه نمود، تنظیم دمای اتاق است. به طور کلی، در هر ساختمان استفاده از لوازم گرمایشی و سرمایشی الزامی است. با این حال، لازم است در کنار این گونه تجهیزات، از تنظیم کننده‌ها و کنترلرهای دمای اتاق نیز استفاده شود. زیرا تنظیم دمای اتاق و پیشگیری از عملکرد مداوم تجهیزات سرمایشی و گرمایشی نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی خواهد داشت. در نتیجه، استفاده از تنظیم کننده دمای اتاق چه برای منازل و چه برای محیطهای کاری باعث کاهش هزینه‌های انرژی خواهد شد.
تنظیم کننده دمای اتاق یک دستگاه حساس به دما است که بر اساس برخی سیگنال‌های ورودی کار می‌کند. در واقع، یک کنترلر دمای اتاق ابتدا دما را اندازه‌گیری کرده و سپس بر اساس اختلاف بین دمای مورد نظر (ست پوینت) و دمای محیط، سیستم گرمایشی یا سرمایشی را فعال خواهد کرد. در این مقاله از دانشنامه گلخانه قصد داریم به بیان جزئیات مربوط به تجهیزات تنظیم کننده دمای اتاق بپردازیم. خواهیم دید که استفاده از کنترلرهای دما چگونه میتواند در کاهش مصرف سوخت و هزینه‌های انرژی تاثیر گذار باشد.
کنترلر یا تنظیم کننده دمای اتاق چیست؟
در فصول سرد یا فصول گرم سال همواره باید از تجهیزات گرمایشی و سرمایشی استفاده کرد. تنظیم دمای اتاق به حدی که زیاد گرم یا زیاد سرد نباشد، به ایجاد احساس راحتی در افراد کمک خواهد کرد. حال سوال این است که چگونه میتوان دمای اتاق را در یک بازه مشخص ثابت نگه داشت. استفاده از یک تنظیم کننده دمای اتاق، بهترین راه حل در این زمینه است.
برای ثابت نگه داشتن دمای محیط لازم است یک دمای مشخص برای تنظیم کننده دمای اتاق تعریف شود. کنترلر دمای اتاق، دمای محیط را به عنوان سیگنال ورودی دریافت می‌کند. اگر دمای اندازه‌گیری شده با دمای تعریف شده اختلاف داشته باشد، سیستم گرمایشی یا سرمایشی را برای تنظیم دما فعال خواهد کرد. به این ترتیب، دمای اتاق یا گلخانه به حد متناسبی می‌رسد.
خرید دستگاه تنظیم کننده دمای اتاق از یک تولید کننده معتبر میتواند به کاهش هزینه های گلخانه ای کمک کند. البته از تنظیم کنندههای دمای اتاق میتوان برای محیطهای کاری نیز استفاده نمود. تنظیم دمای اتاق متناسب با شرایط آب و هوایی، نقش به سزایی بر افزایش بازده رشد گیاهان خواهد داشت.
انواع تنظیم کننده دمای اتاق کدامند؟
تنظیم کننده دمای اتاق در ساده‌ترین حالت به صورت آنالوگ ساخته می‌شود. یک کنترلر آنالوگ بهترین انتخاب برای محیطهای پر سر و صدا است. همچنین، اگر به دنبال تنظیم کننده دمای اتاق ارزان هستید، قطعا کنترلر آنالوگ بهترین گزینه خواهد بود. تنظیم‌کننده دیجیتال دما نیز نوع دیگری از کنترلرها هستند. این دستگاه‌ها به صورت on-off فعال می‌شوند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره تنظیم کننده دمای اتاق میتوانید به وبسایت دانشنامه گلخانه مراجعه کنید.
اجزای تنظیم کننده دمای اتاق شامل چه مواردی می‌شود؟
تنظیم کننده دمای اتاق از اجزای متعدد ساخته شده است. قطعات یک کنترل‌کننده دما شامل ورودی‌ها و خروجی‌ها می‌شود. هر یک از ورودی‌ها و خروجی‌های دستگاه تنظیم کننده دمای اتاق وظیفه خاصی را به عهده دارند. لازم است بدانید که کلیه اجزای کنترل‌کننده دما بر اساس کاربرد کنترلر و جنس آنها ویژگی‌های متعددی دارند. در ادامه به جزئیات هر یک از این موارد می‌پردازیم.
- ورودی‌های کنترل‌کننده دما
هر دستگاه تنظیم‌کننده دما باید سنسورهایی برای اندازه‌گیری دما داشته باشد. سیگنال مورد نیاز دستگاه از طریق سنسورهای ورودی به دستگاه وارد می‌شود. سنسورهای ورودی معمولی یک دستگاه تنظیم‌کننده دما شامل دستگاه‌های حرارتی مقاومتی و ترموکوپل‌ها هستند. علاوه بر این، ورودی‌های خطی مانند mV و mA نیز در گروه سنسورهای ورودی دستگاه‌های کنترلر قرار می‌گیرند.
- خروجی‌های دستگاه تنظیم کننده دمای اتاق
هر کنترل دمای اتاق باید خروجی داشته باشد. خروجی اصلی یک دستگاه تنظیم کننده دمای اتاق، به روشن کردن یک دستگاه سرمایشی و گرمایشی منجر می‌شود. در واقع، هنگامی که دمای اندازه‌گیری شده از طریق ورودی با دمای تنظیم شده در دستگاه یکسان نباشد، اختلاف دما به دستگاه سرمایشی و گرمایشی منتقل می‌شود. این فرآیند کمک می‌کند تا در نهایت دمای محیط به مقدار مورد نظر برسد. البته خروجی تنظیم کننده دمای اتاق میتواند به یک دستگاه هشدار دهنده نیز مربوط شود. در مواردی که افزایش یا کاهش دمای اتاق نسبت به یک حد مشخص، خطرناک یا آسیب رسان باشد، تغییر دما از طریق یک هشدار دهنده اعلام می‌گردد.
آیا امکان استفاده از تنظیم کننده دما در اتاق‌های مختلف وجود دارد؟
یکی از مزایای تنظیم کننده دمای اتاق هوشمند این است که دمای هوای اتاق را میتوان به صورت جداگانه تنظیم نمود. در واقع، سیستم هوشمند تنظیم کننده دما میتواند بر اساس نیازهای افراد تنظیم گردد. برای مثال، ممکن است بخواهید در اتاق نشیمن دمای هوا نسبت به دمای اتاق خواب چند درجه کمتر باشد. حتی گاهی افراد مختلف نسبت به گرما و سرمای اتاق خود واکنش‌های متفاوتی خواهند داشت. در چنین شرایطی میتوان تنظیم کننده دمای اتاق را به صورت منحصر به هر اتاق تنظیم نمود. از سوی دیگر، تنظیمات دستگاه کنترلر دمای اتاق را میتوان در طول روز تغییر داد. به طوری که برای مثال دمای اتاق نشیمن در هنگام ظهر با دمای آن در شب متفاوت باشد.
تنظیم کننده دمای اتاق چگونه عمل می‌کند؟
در یک دستگاه تنظیم کننده دمای اتاق، یک دمای خاص به عنوان ست پوینت تعریف می‌شود. در هر لحظه، دمای محیط با ست پوینت مقایسه می‌شود. نتیجه مقایسه میتواند منجر به روشن شدن یا خاموش شدن سیستم گرمایشی و سرمایشی شود.
تصور کنید که دمای اتاق برابر با ۲۴ درجه و ست پوینت دستگاه بر روی ۲۲ درجه تنظیم شود. ورودی‌های دستگاه با اندازه‌گیری دما، متوجه اختلاف دو درجه بین ست پوینت و دمای محیط خواهند شد. در چنین شرایطی سیستم گرمایشی در فصل زمستان متوقف می‌شود. البته اگر در فصل تابستان از تنظیم کننده دمای اتاق استفاده کنید، لازم است سیستم سرمایشی به کار افتد.
فعالیت سیستم گرمایشی یا سرمایشی برای تنظیم دما تا زمانی که دمای اتاق به سطح ست پوینت مورد نظر برسد، ادامه پیدا می‌کند. لازم است به این نکته توجه کنید که تغییرات دمایی به اندازه یک درجه سیلسوس کامل اندازه‌گیری می‌شود. یعنی اگر دمای اتاق 23.5 درجه اندازه‌گیری شده و ست پوینت 24 باشد، در این صورت سیستم گرمایشی همچنان خاموش باقی می‌ماند. اما به محض رسیدن دمای اتاق به 23 درجه، یک واحد اختلاف دما ایجاد خواهد شد. این مساله منجر به فعال شدن سیستم گرمایشی می‌گردد تا زمانی که دما مجددا به 24 درجه یعنی ست پوینت برسد.