گل و گیاهانی که در آپارتمان نگهداری می شوند کاربرد زینتی دارند و جلوه زیبایی به فضای هال و اتاقهای شما می بخشند. نگهداری از آنها اصول خاص خود را دارد. با این وجود، ممکن است بعضی بیماری ها گیاهان آپارتمانی را تهدید کنند و باعث آسیب دیدن آنها شوند.
در صورتی که گیاه شما بیماری شود، ابتدا باید ریشه و علت بیماری آن را بیابید. سپس به صورت اصولی جلوی بیماری را گرفته تا آسیب بیشتری به گیاه نرسد. در این مورد، باید اطلاعاتی درباره بیماری های گیاهی و روش درمان آنها داشت. در این نوشته، به بررسی چند مورد از آنها می پردازیم.
بیماری های گیاهان آپارتمانی، کدام قسمت های گیاه را تحت تاثیر قرار می دهند؟
به طور کل بیماری های گیاهان آپارتمانی ممکن است همه بخشهای گیاه را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، آسیب به بخش ریشه کمتر قابل مشاهده است. بیشتر آسیب های محیطی نیز به برگ و ساقه وارد می شود که بیشتر در معرض بیماریها هستند.
در واقع، اولین علائم بیماری های گیاهی در برگ و گل آن مشاهده می شود. بهتر است هر چند وقت یکبار، هنگام رسیدگی به گیاهان، گل و برگ آن را بررسی کنید و در مورد تغییرات آن حساس باشید. همچنین باید نسبت به بیماری های گیاهان آپارتمانی آگاهی کافی داشته باشید. تاثیر بیماری بر بخشهای مختلف گیاهان آپارتمانی متفاوت است:
- در ریشه معمولا به شکل پوسیدگی و تورم موضعی نمایان می شود.
- در برگها، به شکل لکه، زنگ، بی رنگی و بدشکلی دیده می شود.
- در ساقه به شکل پوسیدگی، لاغری، کوتاهی یا تغییر شکل مشاهده می شود.
- اگر گیاه آپارتمانی شما میوه داشته باشد، میوه آن هنگام بیماری تغییر رنگ داده یا بدشکل می شود.
عامل و منشا بیماری گیاهان آپارتمانی را می شناسید؟
بیماری گیاهان آپارتمانی می تواند علل و عوامل مختلفی داشته باشد. شناخت منشا این بیماری ها می تواند به درمان آن کمک کند. بعضی از این عوامل عبارت اند از:
- عوامل میکروبی: بسیاری از بیماری های گیاهی منشا باکتریایی یا ویروسی دارند. بعضی باکتریها می توانند در قسمتهای مختلف گیاه رشد کرده و از موادی که گیاه می سازد استفاده کنند. مثلا عامل گال در گیاهان، اگروباکتریوم است. این باکتری به کمک پلازمید خود موجب ایجاد گال در گیاهان می شود.
بعضی دیگر از عوامل بیماری، ویروس های گیاهی هستند. چنین ویروس هایی با آلوده کردن گیاه آپارتمانی معمولا جلوی رشد آن را می گیرد. نوع دیگر عوامل بیماری زای میکروبی، ویروئیدها هستند که می توانند باعث آسیب جدی به گیاه شوند. - علفهای هرز: وجود علف هرز در کنار گیاهان آپارتمانی باعث بروز سفیدک می شود. سفیدکها از نوع قارچ هستند. در واقع علف هرز به عنوان ناقل این قارچ های مضر عمل کرده و آن را به گیاهان انتقال می دهد.
- آب: بهترین شرایط رشد قارچ های مضر در کنار گیاهان آپارتمانی وجود رطوبت کافی، دمای مناسب و سایه است. تمام این شرایط در یک گلدان در آپارتمان مهیاست. باید توجه داشت آبی که به گیاهان آپارتمانی خود می دهید فاقد هرگونه عوامل بیماری همچون قارچ یا کثیفی دیگر باشد.
- حشرات: یکی از مهمترین عوامل بروز بیماری های گیاهی حشرات هستند. علاوه بر این که حشرات باعث نقل و انتقال ویروس به گیاه می شوند، با آسیب رساندن به بخشهای مختلف گیاه از طریق تغذیه از آن، باعث بیماری گیاه می شوند. به همین منظور باید از حشره کش های بهداشتی برای دور نگه داشتن حشرات مضر استفاده کرد.
- خاک: منشا تغذیه گیاه خاک است. اگر خاک آلوده باشد (قارچ، باکتری، کرم و غیره) ممکن است گیاه بیمار شده و آسیب ببیند. بهتر است هنگام تعویض خاک گلدان از خاکهای ضدعفونی شده استفاده کرد.
علائم بیماری گیاهان آپارتمانی چه هستند؟
همانطور که گفته شد، علائم بیماری گیاهان آپارتمانی می تواند در قسمتهای مختلف گیاه همچون گل، برگ، ساقه و ریشه بروز کند. بعضی از این علائم به صورت بدشکلی اندام گیاهی و بعضی دیگر با تغییر رنگ و پوسیدگی مشاهده می شوند.
بیماری های قارچی مانند زنگ، سفیدک و کپک روی برگ و میوه گیاه کاملا مشهود است. زنگ با رنگ زرد و پوسیدگی همراه است. قارچ سفیدک نیز برگ و ساقه را با رنگ سفید می پوشاند. کپک نیز با رنگ های مختلف روی بخش هایی از گیاه رشد می کنند که مواد قندی داشته باشد، همچون گل و میوه.
اگر گیاه آپارتمانی شما بدشکل شد، یا برگ و ساقه آن تغییر رنگ داد احتمالا درگیر بیماری است. اگر آب و کود کافی به آن داده اید و شرایط نوردهی را رعایت کرده اید اما گیاه رشد مناسبی ندارد، در این شرایط گیاه ممکن است درگیر بیماری یا آفت در ریشه باشد.
تغییر رنگ برگ ها ممکن است به خاطر آبیاری زیاد یا ضعف خاک باشد. اگر خاک ضعیف باشد نیز رنگ برگ های سبز به زردی میل می کند. همچنین ممکن است برگ ها شکل خال خال پیدا کنند که احتمالا عامل میکروبی یا قارچی دارد.
بیماری های شایع و رایج گیاهان آپارتمانی را بشناسید
بیماری های شایع و رایج گیاهان آپارتمان فراوان هستند. اما چند مورد از آنها از بقیه رایج تر هستند. در اینجا به چند مورد از این بیماری ها اشاره میکنیم:
- پوسیدگی ریشه: این بیماری معمولا به خاطر آبیاری زیاد اتقاق می افتد. برای درمان این بیماری بهتر است نحوه آبیاری گیاه آپارتمانی خود را مطالعه کنید.
- لکه های قارچی: این بیماری همانطور که مشخص است بر اثر رشد قارچ روی اندام های مختلف گیاه رخ می دهد. مثلا رشد سفیدک روی برگ یا کپک روی میوه یا زنگ روی برگ و ساقه. بیماری سفیدک نیز نوعی کپک پودری است که معمولا در زمستان رخ می دهد.
- قارچ خاکستری: این نوع قارچ نیز باعث خشک شدن و قهوه ای شدن برگ گیاهان آپارتمانی می شود.
- زغالک: این بیماری هم نوعی قارچ است که از خاک منشا می گیرد. در صورت وجود دما و رطوبت مناسب، زغالک خود را به برگ های گیاهان رسانده و رشد می کند.
- لکه برگی: این بیماری منشا باکتریایی دارد. معمولا ظاهر زرد رنگی روی برگ ایجاد می شود. باکتری مولد آن توسط حشراتی همچون کنه به گیاه منتقل می شوند.
- پوسیدگی برگ: این بیماری می تواند عوامل متعددی داشته باشد همچون نور زیاد، آبدهی زیاد، وجود عوامل میکروبی و غیره.
- گال: این بیماری باکتریایی در ریشه گیاهان دیده می شود. گال به شکل یک غده رشد کرده و از مواد غذایی گیاه استفاده می کند. عدم رشد کافی و بدشکلی گیاه یکی از نشانه های گال است.
بیماری گیاهان آپارتمانی را چطور درمان کنیم؟
درمان بیماری های گیاه به عامل آن بستگی دارد. در بعضی موارد با حذف عامل بیماری می توان به طور کامل علائم بیماری گیاهان آپارتمانی را از میان برد. در بعضی موارد نیاز به تغییر رویه مانند تغییر در میزان آبدهی یا نوردهی گیاه است. برای درمان بیماری های گیاهی، چندین راه پیشنهاد می شود:
اگر ریشه بیماری را در خاک یافتید، می توانید خاک گلدان را عوض کنید. مطمئن شوید خاک جدید ضدعفونی شده باشد و کرم یا قارچ زندهای در آن وجود نداشته باشد. همچنین ترکیب مناسب کود و خاک آن را رعایت کنید.
اگر مشکل از آبدهی است (مانند پوسیدگی ریشه) بهتر است برنامه آبدهی را تغییر دهید و اطلاعات مربوط به نیاز گیاه آپارتمانی به آب را مطالعه کنید. همچنین اگر املاح آب زیاد است، سعی کنید از آب تصفیه شده استفاده کنید.
در صورتی که مشکل از وجود حشرات است، سعی کنید از حشره کش هایی که ضرر کمتری دارند استفاده کنید. دقت کنید که استفاده بیش از حد حشره کش برای گیاه و برای خود شما بسیار مضر است.
در صورتی که بیماری گیاه آپارتمانی شما به خاطر نوردهی باشد، با جابجایی گیاه و قراردادن آن در جای مناسب می توانید بیماری را برطرف کنید. باید دقت داشت بعضی گیاهان آپارتمانی در صورت جابجایی ممکن است تا چند روز رشد نکنند. توجه داشته باشید نیاز هر نوع گیاهی به نور متفاوت است. لذا اطلاعات مربوط به نیاز هر گیاه به نوردهی را جداگانه بررسی و مطالعه کنید.
روش های پیشگیری از بیماری گیاهان
برای پیشگیری از بیماری گیاهان، بهتر است اطلاعات کافی راجع به جزئیات نگهداری هر گیاه آپارتمانی را بدانیم. معمولا گیاهانی در آپارتمان نگهداری می شوند که نیاز زیادی به نور خورشید ندارند، یعنی نور غیر مستقیم نیز می تواند رشد آنها را تضمین کند. با این حال، مدت زمان نوردهی هر گیاه متفاوت است. نور مستقیم یکی از عوامل پوسیدگی برگ و اندام های دیگر است.
عامل بسیاری از بیماری های گیاهان آپارتمانی در خاک است، همچون کرم، قارچ و بعضی باکتری ها. اگر خاک گیاه را عوض می کنید حتما از ترکیب خاک مناسب همان گیاه استفاده کنید. همچنین خاک ضدعفونی شده تهیه کنید تا عوامل بیماری زا در آن وجود نداشته باشد. اگر گیاه شما در مجاورت پنجره یا هوای آزاد است، امکان تردد حشرات بالاست. بعضی حشرات می توانند ناقل باکتری یا هاگ قارچ ها باشند. بهتر است از حشره کش های استاندارد برای دور نگه داشتن حشرات استفاده کنید.
یکی از بهترین راه ها برای پیشگیری از بیماری گیاهان آپارتمان، بررسی برگ و گل آنها است. زمانی که به آنها آب می دهید یا رسیدگی می کنید، بهتر است همه اندام های گیاه را بررسی کنید. وجود پوسیدگی، تغییر رنگ و بدشکلی می تواند از علائم بیماری باشد. بهتر است اگر به بروز بیماری مشکوک هستید، علائم آن را در اینترنت سرچ کنید و مطابقت دهید.
نیاز گیاه آپارتمانی به آب را نیز بررسی کنید. به طور مثال، کاکتوس نیاز کمتری به آب دارد؛ در صورت آبدهی زیاد احتمالا ریشه های آن پوسیده می شود. در حالی که گیاهانی که رویش بیشتری دارند (مانند پتوس) معمولا باید خاک مرطوبی داشته باشند. باید نسبت به نیاز هر گیاه به آب اطلاعات کافی داشت. همچنین آبی که به گیاه میدهید نباید املاح زیادی داشته باشد، چرا که باعث پوسیدگی ریشه گیاه می شود.